Wat is beter? Geperste of krokante hondenbrokken?

We krijgen veel vragen over geperste en krokante (geëxtrudeerde) hondenbrokken. Veelgestelde vragen zijn: “Wat is het verschil tussen krokante en geperste brokken?” en “Wat is beter, geperste of krokante brokken?” We hebben al een artikel geschreven over “Wat is het beste hondenvoer”, maar daarin hebben we geperste brokken nog niet besproken… dus bij deze.

Verschil in productiemethode van geperste en krokante hondenbrokken

• Krokante hondenbrokken (geëxtrudeerd): Deze brokken worden gemaakt door een mengsel van ingrediënten te verhitten tot temperaturen tussen 90°C en 140°C en onder hoge druk door een vorm te persen, een proces dat extrusie heet. Door de verhitting zetten de brokken uit, waardoor ze een luchtige, krokante textuur krijgen. Na het vormen worden de brokken gedroogd en vaak voorzien van een laagje vet voor extra smaak en geur.
• Geperste hondenbrokken: Deze brokken worden geproduceerd door ingrediënten op maximaal 80°C te mengen en vervolgens samen te persen, een proces dat koud persen of drukken wordt genoemd. De brokken blijven compact en stevig, zonder luchtige structuur. Ze zijn erg hard, met een gladde buitenkant en weinig geur en smaak.

Zoals je ziet, verschilt de productiemethode van geperste brokken sterk van die van krokante brokken. Hoewel het lagere temperatuurbereik van geperste brokken soms als beter wordt beschouwd, is dat niet per se het geval.

Wat is "koud geperst" en waarom zou dat beter zijn?

Geperste brokken worden vaak verkocht onder het label “koud geperst”, maar dat klinkt eerlijk gezegd gezonder dan het in werkelijkheid is. Tijdens het persen worden deze brokken nog altijd verhit tot zo’n 70 à 80°C. Technisch gezien is dat lager dan bij traditionele krokante brokken, maar “koud” kun je het nauwelijks noemen.

Wat veel mensen niet weten, is dat het echte temperatuurprobleem eerder in het proces zit. Geperste brokken bevatten vrijwel altijd vlees- of vismeel, en dat meel is eerder al extreem verhit — vaak boven de 120 tot 150°C — om het houdbaar te maken. De eiwitten zijn dan al flink gedenatureerd voordat ze überhaupt de brok in gaan.

Wij gebruiken een andere aanpak. Voor onze krokante brokken maken we gebruik van vers bereide vleesingrediënten, die bij de productie slechts tot 82°C verhit worden. Daarmee blijven de voedingsstoffen én de smaak veel beter behouden. Dankzij moderne technieken kunnen we op relatief lage temperatuur produceren, zonder concessies te doen aan kwaliteit of verteerbaarheid.

Laten we eerlijk zijn: de term “koud geperst” is vooral een marketingtruc. Het klinkt aantrekkelijk, maar als de gebruikte ingrediënten in werkelijkheid heter zijn verhit dan in een goed gemaakte krokante brok, dan klopt het verhaal niet meer. Uiteindelijk gaat het niet alleen om de persmethode, maar vooral om wat er in de brok zit en hoe dat verwerkt is.

Ook bevatten geperste brokken meestal een relatief hoog percentage granen, wat nodig is om het persen technisch mogelijk te maken. Krokante brokken bieden meer vrijheid in receptuur, waardoor ze vaak rijker zijn aan vlees en beter afgestemd kunnen worden op de voedingsbehoefte van de hond.

Verschil in ingrediënten tussen geperste en geëxtrudeerde hondenbrokken

• Geëxtrudeerde hondenbrokken (krokant): Dankzij nieuwe technieken is het mogelijk om veel vers vlees en vis in de brokken te verwerken. Deze ingrediënten kunnen eerst op lage temperaturen worden bereid, zodat voedingsstoffen behouden blijven. Let wel op de kwaliteit van de geëxtrudeerde brokken, want er zijn nog steeds (vaak bekende A-merken) die enkel vlees- of vismeel verwerken in hun brokken. Goede krokante brokken bevatten ook gedroogd vlees of vis en verse groenten en fruit.
• Geperste hondenbrokken: Deze brokken bevatten doorgaans alleen vlees- of vismeel, hoewel enkele merken ook gedroogd vlees toevoegen aan hun geperste brokken.

Onderschat het kwaliteitsverschil niet! Helaas kijken maar weinig mensen goed naar de samenstelling. Hieronder een voorbeeld van de samenstelling van geperst hondenvoer van een bekend merk, representatief voor het brede aanbod geperst hondenvoer:

Ontsloten mais, hemoglobinepoeder, ontsloten tarwe, ontsloten rijst, vleesmeel, rundvet, weipoeder, biergist, plantaardige vezels, koudgeperste zonnebloemolie, mineralen, lecithine, koudgeperste lijnzaadolie, inuline, vitaminen en sporenelementen.

Op het eerste gezicht lijkt dit misschien prima, maar wie de regels kent, ziet al snel een probleem. In Nederland en de rest van Europa is het wettelijk verplicht om ingrediënten op de verpakking te vermelden in volgorde van hoeveelheid. Dat betekent dat de eerste genoemde ingrediënten het grootste aandeel in de brok vormen.

In dit geval krijgt je hond dus vooral mais, hemoglobinepoeder, tarwe en rijst binnen — en pas op plek vijf staat er voor het eerst iets dat op een dierlijke eiwitbron lijkt: vleesmeel. Maar zelfs dat zegt niets over wát voor vlees het is, of waar het vandaan komt. Er wordt geen enkele eiwitbron gespecificeerd, laat staan een percentage.

Bovendien is vleesmeel een sterk bewerkt ingrediënt dat al bij zeer hoge temperaturen (vaak boven de 130°C) is verhit voordat het in de brok belandt. Daarmee is de kwaliteit van het eiwit al flink aangetast, en dat zie je vaak terug in de verteerbaarheid en de algemene gezondheid van de hond.

Kortom: dit soort voer lijkt op het oog misschien prima, maar bestaat vooral uit goedkope granen en sterk verhitte bijproducten. Wil je echt weten wat je voert? Kijk dan naar merken die transparant zijn over hun ingrediënten, duidelijke eiwitbronnen vermelden én verse, licht verhitte dierlijke bestanddelen gebruiken.

Een voorbeeld van een krokante brok van ons merk (Wagging graanvrij hert) ziet er zo uit:

Hertenvlees & zalm 50% (inclusief versbereid hertenvlees 26%, gedroogde zalm 19%, zalmolie 2,5% en zalmbouillon 2,5%), zoete aardappel (27%), aardappel, erwten (6%), erwteneiwit, lijnzaad, bietenpulp, omega-3-supplement, mineralen, groentebouillon, moerbei (0,2%), fructooligosacchariden (FOS, 96 mg/kg), mannanoligosacchariden (MOS, 24 mg/kg).

Hier zie je een samenstelling vol goede ingrediënten en zonder geheimen over de exacte percentages. Graanvrij en met vers bereid vlees en vis langzaam en op lage temperatuur gegaard.

Textuur en uiterlijk

• Krokante brokken: Deze brokken zijn luchtig en krokant, wat honden een knapperige beet geeft. Door de textuur kunnen ze bijdragen aan het schuren van tandplak.
• Geperste brokken: Deze brokken zijn steviger en compacter zonder luchtige structuur. Ze vallen sneller uiteen in de maag, waardoor honden vaak sneller weer honger krijgen.

Vertering en gedrag in de maag

• Krokante brokken: Door hun luchtige structuur blijven krokante brokken langer intact in de maag en nemen ze meer ruimte in, wat zorgt voor een verzadigd gevoel. Dit kan het bedelen en hongergevoel verminderen.
• Geperste brokken: Geperste brokken vallen in de maag sneller uiteen in kleinere deeltjes, wat leidt tot een snellere opname maar ook tot sneller hongergevoel.

Belangrijk: Er circuleren veel geruchten dat de kans op een maagtorsie (maagkanteling) groter zou zijn bij het voeren van krokante brokken, maar er is geen enkel wetenschappelijk bewijs voor deze bewering.

In een onofficiële test werden geperste brokken in een fles water (soms met azijn) gedaan en in een andere fles krokante brokken. De geperste brokken vielen sneller uiteen, terwijl de krokante brokken langer bleven drijven. Hieruit werd geconcludeerd dat het drijven van krokante brokken het risico op maagtorsie zou verhogen. Dit was echter slechts een aanname en een slecht uitgevoerde test: een hondenmaag is immers geen fles met gladde wanden die stilstaat. Daarnaast is de maag gevuld met maagzuur, dat bij honden veel zuurder is dan bij mensen, waardoor ook krokante brokken snel uiteen kunnen vallen.

Na gedegen onderzoek is er geen wetenschappelijk bewijs gevonden dat geperste brokken het risico op een maagtorsie verminderen. Zelfs medische experts konden dit niet onderbouwen. Uit een gesprek met ChatGPT bleek dat de computer een vergelijkbare aanname had gemaakt op basis van niet-onderbouwde informatie, wat het belang van feitelijk onderzoek benadrukt.

Bewaarmethode en houdbaarheid

• Krokante brokken: Door het extrusieproces zijn krokante brokken langer houdbaar en minder gevoelig voor bederf. Een goed merk zal natuurlijke conserveermiddelen gebruiken om de houdbaarheid te verlengen.
• Geperste brokken: Door de lagere productietemperatuur hebben geperste brokken vaak een kortere houdbaarheid en zijn ze gevoeliger voor vocht, waardoor ze sneller kunnen bederven als ze niet goed worden bewaard.

Conclusie

De conclusie lijkt duidelijk: een (goede) krokante brok heeft in veel opzichten de voorkeur boven een geperste brok.

Waarom verkopen jullie dan nog geperste brokken? Ja, we verkopen nog steeds geperst hondenvoer, maar het assortiment is de afgelopen jaren met meer dan 75% afgenomen. Dit komt zowel door onze voorkeur voor krokante brokken als door de verminderde vraag naar geperst voer. We willen loyale klanten die al jaren geperst voeren niet zomaar laten vallen. Daarom verloopt de afbouw geleidelijk, zodat klanten hier geen hinder van ondervinden. Geperst voer zal nooit helemaal verdwijnen, want sommige honden doen het beter op geperste brokken.

Nadelen van geperst hondenvoer

• Hard (veel honden hebben moeite met de harde brokken)
• Geurloos (minder aantrekkelijk voor kieskeurige eters)
• Minder goede ingrediënten (vaak vlees- of vismeel in plaats van vers bereid vlees of vis)
• Hongergevoel (kleine porties zorgen voor snellere honger)
• Meer koolhydraten en minder vlees/vis
• Sneller kans op tandplak
• Meer dorst

Een vermeend voordeel van geperste brokken is dat ze beter te combineren zouden zijn met vers vlees. Naast dat ik het daar niet mee eens ben, ben ik geen voorstander van mengen. Ook niet als je ’s ochtends geperst voer geeft en ’s avonds vers vlees. Dit blijft een slechte combinatie en moet vermeden worden.